روش جایگذاری پروتز زانو همراه با شرح کامل ابزارآلات جراحی

مقدمه ای بر روش جراحی پرواز زانو

به طورکلی ابزارآلات مورد نیاز جهت انجام عمل پروتز (شکل ۱) زانو پیچیده تر از ایمپلنت تروما (به طور مثال پیج و پلاک) می باشد. درواقع کیفیت عمل پروتز زانو تا حد زیادی منوط به ابزار آلات جراحی می باشد و با داشتن ابزار آلات مناسب و راحت جهت استفاده، جایگذاری قطعات پروتز زانو به خوبی انجام می گیرد (در ایمپلنتهای پیچ و پلاک، ابزار آلات خیلی ساده هستند ولی کیفیت جراحی تا حد زیادی منوط به تکنیک جراح در پایدار سازی تکیه های استخوان در موقعیت آناتومیک می باشد).

لذا طراحی و مکانیزم ابزار آلات جراحی عمل جایگذاری قطعات پروتز زانو بسیار حائز اهمیت است و امروزه ابزار آلات با اصول یکسان و مکانیزمهای متفاوت توسط شرکتهای سازنده پروتز زانو ارائه شده است و همواره این ابزار آلات در حال ارتقاء می باشند. به دلیل پیشرفت در ارائه مدلهای جدید پروتز زانو، ابزار آلات درخور نیز برای آنها ارائه می شود تا بتواند جایگذاری پروتز را بیش از پیش بهتر و سازنده تر سازد.

در این مقاله روش جراحی و ابزار آلات مورد نیاز در کلیات مورد بررسی قرار می گیرد. هدف این مقاله آشنایی کلی با ابزارآلات جراحی پروتز زانو و روش جراحی و جایگذاری پروتز در بدن می باشد. همچنین مفاهیم اصلی و مهم طراحی ابزارآلات از منظر کلینیکی (پزشکی)، مکانیکی و تکنیکی مورد مطالعه قرار می گیرد. درواقع این مقاله علاوه بر توضیح مفهومی ابزارآلات جراحی پروتز زانو، بطور خاص دلایل طراحی ابزارآلات را شرح می دهد. به منظور توضیح بهتر اصول کلی ابزار آلات جراحی پروتز زانو، ابزار سیستم Persona از شرکت Zimmer Biomet مورد استفاده قرار می گیرد.

برش تحتانی استخوان femur

برش تحتانی استخوان femur در شرایطی انجام می شود که خط برش، زاویه ۸۴ درجه با محور آناتومیک استخوان femur داشته باشد. به عبارت دیگر محور قائم بر صفحه برش (resection plane) باید با محور مکانیکی استخوان (mechanical axis) منطبق باشد (زاویه بین محور آناتومیک و محور مکانیکی ۶ درجه می باشد (شکل ۲). برای این منظور در ابتدا یک میله در حفره میانی استخوان femur به نام intramedulary rod، قرار داده می شود و سپس راهنمای مخصوص  زاویه برش تحتانی (varus alignment guide)  بر روی میله قرار داده می شود. جهت میله با محور آناتومیک استخوان femur هم راستاست و راهنمای مخصوص باید خط برش تحتانی به گونه ای که در بالا عنوان شد را فراهم آورد. راهنمای مخصوص به صورت یک صفحه فلزی است که در وسط دارای سوراخ است و از طریق سوراخ وارد میله می شود و برروی قسمت تحتانی استخوان femur قرار می گیرد (distal femoral condyles).

به طور آناتومیک، خط اتصالی بین دو condyles قسمت پائینی استخوان femur بر محور مکانیکی استخوان femur عمود می باشد. لذا راهنمای مخصوص باید قابلیت چرخش حول محور میله را داشته باشد تا بتواند بر روی دو condyles به طور مماس قرار گیرد. درواقع راهنمای مخصوص از دو قطعه تشکیل شده است. قطعه اول در راستای محور میله قفل می شود و قطعه دوم توانائی چرخش به دور میله را دارد. (درصورتی که یکی از condyle ها بیشتر سائیده شده باشد از یک صفحه فلزی دیگر استفاده می شود (شکل ۳) تا دقت لازم در پیدا کردن خط برش عمود بر محور مکانیکی درنظر گرفته شده باشد). همچنین می توان با ایجاد یک حفره شیاری مناسب در عرض راهنمای مخصوص، امکان ایجاد چرخش راهنمای مخصوص را فراهم آورد و درواقع راهنمای مخصوص در قالب یک قطعه طراحی می شود (شکل ۴). راهنمای مخصوص به گونه ای طراحی می شود که امکان اتصال راهنمای برش را فراهم سازد. به دلیل اینکه راهنمای برش و راهنمای مخصوص به طور عمود بر یکدیگر قرار می گیرند، یک قطعه اتصالی امکان اتصال این دو راهنما را میسر می سازد (شکل ۴). قطعه اتصالی در پائین به درون راهنمای مخصوص قرار داده می شود و در بالا امکان چفت شدن راهنمای برش را در جهت عمود بر راهنمای مخصوص را فراهم می سازد. پس از قرار گرفتن راهنمای مخصوص، راهنما توسط پین یا پیچ به استخوان قفل می شود و پس از آن قطعه اتصالی بین دو راهنما (قطعه اتصالی درجهت خط برش، آزادی استخوان (anterior) حرکت دارد) حرکت داده می شود تا راهنمای برش به صورت کامل برروی قسمت جلویی (anterior)  استخوان femur قرار گیرد (شکل ۵). قطعه اتصالی در این حالت قفل می شود و راهنمای برش توسط دو پین به  femurاستخوان متصل می شود. پین های اتصالی راهنمای مخصوص خارج می شود و قطعه اتصالی با راهنمای برش نیز باز شده و سپس راهنمای مخصوص و قطعه اتصالی برداشته می شوند (شکل ۶). با استفاده از power tool که اره جراحی به آن متصل است، از داخل شیار واقع در راهنمای برش (شکل b6)، قسمت تحتانی استخوان femur جدا می شود.  به این ترتیب برش تحتانی استخوان femur انجام می شود. ضخامت تکه های استخوانی جدا شده از دو condyles اندازه گیری می شود و جهت انتخاب قطعه femoral  مورد استفاده قرار می گیرد.

(با خرید و دانلود مقاله، از خواندن ادامه مطلب، در موضوع روش جراحی پروتز زانو، بهره مند شوید. امیدوارم این مقاله بتواند اطلاعات شما رو در موضوع مورد بحث، ارتقاء دهد. موفق باشید!)